In het boek De keuze – Leven in vrijheid deelt Edith Eva Eger gedetailleerde oorlogsherinneringen. Edith overleeft Auschwitz maar net. Ze beschrijft hoe je je – wat je ook meemaakt – uit je eigen gedachten kunt bevrijden. Daar is zij zelf een groot voorbeeld van. Als psycholoog helpt zij ook anderen hun vrijheid te vinden.

Naar Auschwitz gedeporteerd

Edith, inmiddels 93, is 16 jaar oud als ze met haar ouders en zus Magda naar Auschwitz wordt gedeporteerd. Haar vader kijkt opgewekt wanneer hij het bord Arbeit macht frei ziet. Hij zegt: ‘Alleen een beetje werken tot de oorlog voorbij is.’ Het gezin valt al snel uiteen. Mannen, vrouwen en kinderen worden gescheiden. Josef Mengele dirigeert wie welke richting heengaat. Het moment dat Edith met haar moeder en zus voor Mengele staan, blijft je ook als lezer bij, net zoals dat Edith altijd is bijgebleven.

Overleven en leven

Edith wil niets liever dan (over)leven. Ze heeft veel kracht, al gebeuren er de vreselijkste dingen. De laatste woorden van haar jeugdliefde Eric houden haar in het kamp overeind. In Auschwitz leert Edith ook begrijpen wat haar balletleraar bedoelde met zijn uitspraak dat alle verrukking in het leven van binnenuit komt. Samen met haar zus Magda overleeft ze de oorlog, graatmager en met ziekten onder de leden. Ze vindt een nieuwe liefde en krijgt kinderen. Maar ze moet opnieuw zoeken naar (over)leven. Dat wat ze in Auschwitz wel had, was daarna weg.

Alle verrukking in het leven komt van binnenuit. – Uit De Keuze – Leven in vrijheid

De keuze

De eerste jaren, zo niet tientallen jaren, zwijgt Edith. Ze gaat rond haar veertigste psychologie studeren. Ze komt in aanraking met een andere overlevende, Viktor Frankl. Frankl schrijft in het boek De zin van het bestaan uitvoerig over zijn persoonlijke ervaringen in een concentratiekamp. Edith vraagt zich tijdens het lezen van zijn boek af: ‘Stel nu dat het vertellen van mijn verhaal de greep ervan vermindert in plaats van dat het hem strakker maakt?’ Door zijn boek, en later ook ontmoetingen – er ontstaat vriendschap en uitwisseling tussen die twee – begint Edith te begrijpen dat ook zij een keuze heeft. Het besef dat zij een keuze heeft, verandert haar leven.

Je eigen gedachten bevrijden

Edith vertelt in haar boek dat een leven zonder lijden niet bestaat. Maar wel dat je altijd een keuze hebt. De keuze om te kiezen voor een leven in vrijheid. Dat dat niet zonder slag of stoot gaat, lees je ook.

Edith heeft in dit boek haar verhaal, haar concentratiekampgeschiedenis, op kunnen schrijven. Dat was een heel proces om daartoe te komen. Als psycholoog helpt ze jarenlang cliënten om zich uit hun eigen gedachten te bevrijden. Om te leven in vrijheid moet je wel wat doen: stappen in de dans van de vrijheid.

Dans van de vrijheid

Edith, vroeger balletdanseres op Olympisch niveau, spreekt over de te nemen stappen in de dans van de vrijheid. De eerste stap is verantwoordelijkheid nemen voor je gevoelens. De tweede stap is te leren hoe je risico’s moet nemen die noodzakelijk zijn om je ware ik te realiseren. Tot slot is genezing mogelijk als je ervoor kiest om de wond los te laten, om het verleden of het verdriet te laten gaan.

Er bestaat geen universele methode om te genezen, maar er zijn stappen die je kunt aanleren en oefenen, stappen die ieder individu op zijn of haar eigen manier in elkaar kan weven, stappen in de dans van de vrijheid. – Uit De Keuze – Leven in vrijheid

Hoopvolle boodschap

Dit boek is zware kost. Ik kijk liever ook geen oorlogsfilms. Niet om weg te kijken maar die doen me heel veel. Zo ook dit boek. Ik hoopte na afloop nog steeds opgetogen te zijn met haar vondst dat iedereen kan kiezen voor vrijheid. Je gedachten bevrijden. Vrijheid in je hoofd. Creëer je eigen vrijheid. En toch blijven die gedetailleerde oorlogsherinneringen het meeste nazingen in mijn hoofd. Zo gruwelijk. Maar ik sluit af met het herhalen van de hoopvolle boodschap van het boek: iedereen kan kiezen voor vrijheid. Hoe doe jij dat?

Meer boekrecensies

Wil je meer boekrecensies lezen? Ga naar:

• Boekrecensie Blondjes beleggen beter – Janneke Willemse
• Boekrecensie Focus AAN UIT – Mark Tigchelaar

De links naar Managementboek.nl vallen onder zogenaamde affiliate marketing. Dit betekent dat wanneer jij een boek bestelt via een van deze links ik een klein percentage van dit aankoopbedrag ontvang via Managementboek. Dankjewel!  

Nu aan het lezen

Regelmatig recenseer ik boeken voor vrijheidsvinder. Momenteel lees ik Impact door Marian Spier. Marian was de oprichter en tien jaar lang het gezicht van TedxAmsterdamWomen. Zij vertelt in dit boek over hoe ze zich ontwikkelde tot een succesvol sociaal ondernemer.